Tắc kê đạn nổ (hay tắc kê nở, tắc kê hóa nổ) là loại phụ kiện cố định chuyên dụng dùng để neo các chi tiết vào bê tông hoặc vật liệu rắn bằng cơ chế nở khi kích hoạt. Sản phẩm thích hợp cho những vị trí cần liên kết chịu lực cao, lắp đặt nhanh và ít phụ thuộc vào việc khoét rộng mặt sau vật liệu.
Đặc điểm
– Tắc kê đạn nổ làm từ thân thép hoặc hợp kim, bên trong chứa lõi nổ nhỏ giúp tạo lực nở đều khi kích hoạt, đảm bảo mối neo bám chặt vào bê tông.
– Kích thước đa dạng từ nhỏ đến lớn, chiều dài típ và đường kính thân được thiết kế phù hợp với tải trọng và chiều dày vật liệu cần neo, dễ chọn theo yêu cầu thi công.
– Bề mặt thường được mạ kẽm hoặc xử lý chống ăn mòn để tăng tuổi thọ khi làm việc ngoài trời hoặc trong môi trường ẩm ướt, giảm bảo dưỡng.
– Cơ chế hoạt động nhanh, chỉ cần khoan lỗ đúng kích thước rồi dùng đầu đạn/nổ để kích hoạt, tắc kê nở ra cố định chặt vào lòng bê tông ngay tức thì.
– Tắc kê có khả năng chịu lực nén và kéo tốt, phù hợp để neo các kết cấu chịu tải tĩnh và một phần tải động trong công trình.
– Do cơ chế nổ/đánh nổ nên cần dụng cụ chuyên dụng để kích hoạt và thao tác an toàn; sản phẩm không phù hợp cho các vị trí có yêu cầu tháo lắp thường xuyên.
=> Xem thêm: Phụ kiện công trình
Ứng dụng
– Dùng để neo móc, bản mã, giá đỡ nặng, lan can, máy móc vừa và lớn lên nền bê tông hoặc cấu kiện bê tông đã hoàn thiện, nơi cần liên kết nhanh và chắc.
– Ứng dụng trong thi công công nghiệp và xây dựng dân dụng cho các hạng mục treo khung, máng cáp, tủ điện, hệ thống ống dẫn và giá đỡ tải.
– Phù hợp cho lắp đặt tại nhà xưởng, cảng biển, kho lạnh, trạm biến áp và các vị trí ngoài trời nơi cần mối neo bền vững dưới tải nặng.
– Được sử dụng trong sửa chữa, gia cố kết cấu cũ khi không thể tiếp cận mặt sau để dùng bu lông xuyên, giúp thi công nhanh mà vẫn đảm bảo an toàn.
– Dùng trong các công trình cần thi công nhanh, giảm thời gian chờ bảo dưỡng và tránh phải đục phá nhiều, phù hợp khi thi công theo tiến độ gấp.
– Ngoài neo kết cấu, tắc kê đạn nổ còn dùng cho việc cố định bảng hiệu, biển quảng cáo, trạm thiết bị ngoài trời yêu cầu độ bám chắc cao.
Ưu điểm
– Thi công nhanh chóng, chỉ cần khoan lỗ, lắp tắc kê và kích hoạt là có mối neo chắc ngay lập tức, tiết kiệm thời gian thi công đáng kể.
– Độ bám mạnh trong bê tông đặc, khả năng chịu tải kéo và lực cắt tốt, phù hợp cho các hạng mục tải trọng vừa và lớn mà tắc kê thông thường khó đảm nhiệm.
– Không cần tiếp cận mặt sau vật liệu nên thích hợp cho việc lắp trên sàn, trần, tường khi không thể tháo rời cấu kiện để đặt bu lông xuyên.
– Tuổi thọ cao khi dùng tắc kê inox hoặc tắc kê mạ, giảm chi phí bảo dưỡng và phù hợp cho môi trường ẩm hay ven biển nếu chọn vật liệu đúng chuẩn.
– Tiết kiệm nhân công và công cụ so với giải pháp neo truyền thống, giảm rủi ro do thao tác trên cao hoặc trong không gian hẹp.
– Ổn định về kết quả neo nếu khoan, lắp và kích hoạt đúng quy trình, mang lại độ tin cậy cao trong thi công công nghiệp.
Tiêu chí chọn tắc kê đạn nổ
– Chọn kích thước và chiều sâu tắc kê phù hợp với độ dày và loại bê tông; luôn tham khảo bảng tải trọng nhà sản xuất để đảm bảo an toàn kết cấu.
– Kiểm tra vật liệu thân tắc kê (thép mạ, inox) theo môi trường sử dụng; ưu tiên inox cho môi trường ăn mòn hoặc ven biển để tránh rỉ sét.
– Chú ý tới loại đầu kích/nổ và phương pháp kích hoạt (điện, cơ, búa ngắn) để chọn dụng cụ thi công tương thích và an toàn.
– Đảm bảo lỗ khoan sạch, đúng kích thước và không có rạn nứt xung quanh vị trí khoan để tắc kê nở đều và đạt tải đúng thiết kế.
– Chọn sản phẩm có chứng nhận, tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng và tham khảo thông số về tải kéo/cắt an toàn từ nhà sản xuất trước khi lắp.
– Xem xét yêu cầu tháo dỡ trong tương lai; nếu cần tháo lắp thường xuyên nên cân nhắc giải pháp neo có thể tháo thay vì tắc kê nổ cố định.
Lưu ý khi sử dụng
– Luôn tuân thủ hướng dẫn kỹ thuật nhà sản xuất về kích thước khoan, chiều sâu lỗ, và phương pháp kích hoạt để tránh neo không đạt yêu cầu chịu lực.
– Sử dụng đồ bảo hộ cá nhân và dụng cụ kích hoạt chuyên dụng; thao tác nổ/kích hoạt phải do người có trình độ thực hiện để đảm bảo an toàn.
– Tránh dùng tắc kê đạn nổ trên bê tông bị nứt, bê tông rỗng hoặc vật liệu rỗng mà không có giải pháp gia cố bổ sung, vì sẽ làm giảm đáng kể khả năng chịu lực.
– Kiểm tra định kỳ các mối neo sau thi công, nhất là ở vị trí chịu tải động hoặc rung lắc, để phát hiện rạn nứt, tuột neo hay ăn mòn sớm.
– Không dùng tắc kê nổ cho các ứng dụng chịu tải siêu lớn hoặc nơi có yêu cầu an toàn cao tuyệt đối mà không có tính toán kỹ thuật chuyên sâu và kiểm định.
– Khi tháo dỡ, chuẩn bị phương án xử lý mặt bê tông và thay thế neo phù hợp vì tắc kê nổ thường để lại lỗ và có thể khó tái sử dụng.