Những sai lầm thường gặp khi sử dụng vật tư kim khí và cách khắc phục

Mỗi công trình xây dựng hoặc dự án cơ khí đều đòi hỏi sử dụng vật tư kim khí một cách chính xác để đảm bảo độ bền, sự an toàn và tuổi thọ của hạng mục. Tuy nhiên, trên thực tế, rất nhiều người gặp phải sai lầm trong quá trình chọn lựa, thi công hoặc bảo quản vật tư kim khí, khiến công trình xuống cấp nhanh, phát sinh chi phí sửa chữa và ảnh hưởng đến tiến độ. Chính vì vậy, việc nhận diện những lỗi phổ biến và nắm được cách khắc phục luôn là yếu tố quan trọng nhằm tối ưu chất lượng công trình.

Bài viết dưới đây, Ốc Vít Bảo Kim sẽ phân tích chi tiết các sai lầm hay gặp nhất khi sử dụng vật tư kim khí, lý do vì sao xảy ra và đưa ra hướng khắc phục cụ thể cho từng trường hợp. Qua đó, người đọc có thể chủ động hơn trong việc lên kế hoạch sử dụng, lựa chọn sản phẩm phù hợp, đồng thời nâng cao độ bền và tính an toàn cho công trình.

1. Chọn sai chủng loại vật tư kim khí so với nhu cầu thực tế

Trong xây dựng, việc chọn vật tư kim khí phù hợp với từng hạng mục là yếu tố tiên quyết ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực và độ bền. Tuy nhiên, rất nhiều người lại sử dụng theo thói quen hoặc dựa vào cảm tính dẫn đến lựa chọn sai chủng loại.

Nguyên nhân thường đến từ việc không hiểu rõ tiêu chuẩn kỹ thuật, hoặc nhầm lẫn giữa các loại vật tư có thiết kế tương đồng nhưng tính năng khác nhau. Ví dụ như chọn sai loại bu lông cho kết cấu thép chịu tải trọng lớn khiến công trình dễ bị rung lắc hoặc xuống cấp sau thời gian ngắn sử dụng. Một số trường hợp còn dùng nhầm vít gỗ vào bề mặt kim loại khiến khả năng bám dính kém.

Cách khắc phục hiệu quả nhất là nghiên cứu kỹ yêu cầu kỹ thuật của hạng mục thi công, kiểm tra tiêu chuẩn độ cứng, kích thước, vật liệu của từng loại vật tư trước khi lựa chọn. Đồng thời, nên tham khảo ý kiến của nhà thầu cơ khí hoặc đơn vị cung cấp uy tín để được tư vấn chính xác. Việc này không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn góp phần tiết kiệm chi phí thi công.

2. Không kiểm tra chất lượng vật tư kim khí trước khi sử dụng

Một trong những sai lầm phổ biến là bỏ qua bước kiểm tra chất lượng vật tư trước khi đưa vào thi công. Rất nhiều công trình gặp sự cố như gỉ sét, cong vênh hoặc nứt gãy chỉ vì vật tư đã bị lỗi từ đầu.

Hầu hết các vật tư kim khí như bu lông, ốc vít, bản lề, khóa cửa, thanh ren đều yêu cầu độ chính xác cao và cần đạt tiêu chuẩn sản xuất. Nếu không kiểm tra kỹ, người dùng dễ mua phải hàng kém chất lượng, hàng pha tạp hoặc hàng lỗi xuất xưởng mà không hay biết. Các lỗi nhỏ như ren bị lệch, bề mặt bị rỗ hoặc độ cứng không đạt đều có thể dẫn đến mất an toàn.

Cách khắc phục là thực hiện quy trình kiểm tra nghiêm ngặt gồm quan sát bề mặt, kiểm tra kích thước, độ đồng đều và thử độ bám ren trước khi sử dụng. Với những công trình lớn, nên yêu cầu nhà cung cấp cung cấp chứng nhận chất lượng và thông số kỹ thuật kèm theo lô hàng. Điều này đảm bảo tính minh bạch và hạn chế rủi ro thi công.

3. Sử dụng vật tư không đúng tiêu chuẩn chịu tải hoặc điều kiện môi trường

Nhiều người dùng vật tư kim khí mà không quan tâm đến khả năng chịu lực hoặc điều kiện môi trường thực tế, khiến sản phẩm nhanh xuống cấp. Ví dụ, sử dụng vít thép thường trong môi trường ẩm hoặc ven biển sẽ khiến vật tư nhanh chóng bị oxy hóa. Hoặc chọn bu lông cấp bền thấp cho kết cấu thép chịu tải trọng lớn dễ gây nguy cơ hư hỏng.

Sai lầm này thường xuất phát từ việc thiếu hiểu biết về tiêu chuẩn vật liệu hoặc mong muốn tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, hậu quả lại thường nghiêm trọng, nhất là trong các công trình liên quan đến an toàn như giàn giáo, kết cấu nhà xưởng hoặc hệ khung thép.

Để khắc phục, người dùng cần xác định rõ các yếu tố như tải trọng, môi trường tiếp xúc, thời gian sử dụng và độ an toàn cần thiết để lựa chọn vật tư phù hợp. Trong môi trường ẩm ướt, vật tư inox hoặc thép mạ kẽm nhúng nóng là lựa chọn tối ưu. Với công trình chịu lực lớn, cần chọn vật tư đạt tiêu chuẩn cấp bền từ 8.8 trở lên để đảm bảo an toàn.

4. Thi công sai kỹ thuật hoặc lắp đặt không đúng quy trình

Ngay cả khi đã chọn vật tư đúng chuẩn, việc thi công hoặc lắp đặt sai cách cũng có thể khiến vật tư nhanh chóng bị hư hỏng hoặc không đảm bảo chức năng như mong muốn.

Một số lỗi thi công phổ biến gồm siết bu lông quá chặt hoặc quá lỏng, khoan lỗ không đúng kích thước, lắp bản lề lệch trục hoặc bắn vít không đúng vị trí. Những thao tác sai này dễ làm giảm độ bám, khiến vật tư chịu lực không đồng đều và dẫn đến hư hỏng trong thời gian ngắn.

Để khắc phục, người thi công cần tuân thủ đúng quy trình hướng dẫn và sử dụng dụng cụ chuyên dụng khi lắp đặt. Các thao tác như siết lực bu lông nên dùng cờ lê lực để đảm bảo đúng tiêu chuẩn. Với công trình lớn, nên đào tạo đội ngũ thi công bài bản và thường xuyên kiểm tra chất lượng trong từng giai đoạn để tránh sai sót.

5. Bảo quản vật tư kim khí không đúng cách

Vật tư kim khí nếu không được bảo quản đúng cách rất dễ bị hư hỏng ngay cả trước khi đưa vào sử dụng. Đây là sai lầm tưởng nhỏ nhưng lại ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng thi công.

Một số lỗi bảo quản thường gặp như để vật tư ngoài trời dưới mưa nắng, để trong kho ẩm ướt hoặc không phân loại theo chủng loại dẫn đến thất lạc, gỉ sét và biến dạng. Các vật tư như thép, ốc vít, bản lề và thanh ren thường bị oxy hóa nhanh nếu tiếp xúc với môi trường ẩm.

Cách khắc phục là bảo quản vật tư ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Các vật tư nhỏ nên được phân loại theo từng hộp có nhãn để dễ quản lý và tránh nhầm lẫn. Với dự án lớn, có thể dùng kệ sắt công nghiệp và túi hút ẩm để đảm bảo điều kiện lưu trữ ổn định.

6. Mua vật tư kim khí giá rẻ không rõ nguồn gốc

Nhiều người có thói quen chọn vật tư giá rẻ để tiết kiệm chi phí, nhưng điều này lại tiềm ẩn rủi ro rất lớn đối với chất lượng công trình. Hàng giá rẻ thường làm từ vật liệu kém bền, không đạt tiêu chuẩn và nhanh xuống cấp.

Vấn đề nghiêm trọng hơn là vật tư không rõ nguồn gốc rất khó kiểm soát về chất lượng. Các lỗi như ren không chuẩn, bề mặt mỏng, cán thép pha tạp hoặc sai số kích thước thường xuyên xuất hiện, gây mất an toàn trong quá trình sử dụng.

Giải pháp tối ưu là lựa chọn vật tư từ nhà cung cấp uy tín, có thương hiệu, có cam kết chất lượng và chính sách bảo hành. Mặc dù chi phí ban đầu có thể cao hơn, nhưng đổi lại công trình an toàn, độ bền cao và không phát sinh chi phí sửa chữa về sau.

7. Không lập kế hoạch dự trù vật tư hợp lý

Thiếu kế hoạch sử dụng vật tư kim khí khiến nhiều công trình bị gián đoạn do thiếu hàng hoặc tồn kho quá nhiều dẫn đến lãng phí. Đây là sai lầm quản lý phổ biến trong các dự án xây dựng và cơ khí.

Nguyên nhân đến từ việc không tính toán số lượng cần thiết, không kiểm tra hàng tồn kho định kỳ hoặc không phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận thi công và cung ứng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ mà còn làm tăng chi phí lưu trữ và vận chuyển.

Để khắc phục, cần lập bảng dự trù vật tư chi tiết theo từng hạng mục và thời gian thi công, đồng thời cập nhật số lượng vật tư thực tế theo từng giai đoạn. Việc tối ưu hóa quản lý kho giúp giảm chi phí và hạn chế tối đa thất thoát vật tư.

Vật tư kim khí đóng vai trò quan trọng trong mọi công trình xây dựng và cơ khí, vì vậy việc sử dụng đúng cách, đúng tiêu chuẩn là yếu tố quyết định đến độ bền và sự an toàn của hạng mục. Việc nhận diện sớm những sai lầm phổ biến và áp dụng giải pháp phù hợp sẽ giúp công trình vận hành ổn định, giảm thiểu chi phí sửa chữa và nâng cao chất lượng tổng thể. Chủ động kiểm tra, chọn đúng vật tư và thi công đúng kỹ thuật luôn là chìa khóa thành công cho mọi dự án.